dalai pasha
Banned
kpt nin ilgisini çekiceğini düşünüyorum, umarım diğer herkesin de.
ekşisözlük deyip geçmiceksin birader. bu babaerenler diye takip ettiğim bi adamın (sosyolog olmalı kendisi) 1980 de yazılmış bir makaleye yaptığı abstract. [d.n.] dalai'ın notu demek.
stanley payne'in* analizini izlersek, bir örgüte, lidere, rejime, vb. "faşist" kategorisini açıklayıcı bir şekilde yapıştırmak için 3 düzleme bakabiliriz: (1) olumsuzlamalar; (2) ideoloji ve hedefler; (3) örgütlenme ve eylem tarzı.
1.
faşistler 3 temel düşünsel düşmanı olumsuzlarlar: anti-liberaldirler, anti-komünisttirler, anti-muhafazakardırlar. ilk iki itirazları, toplumsal ilişkilerin gerilimli, çatışmalı halinin olağan kabul edilmesine karşıdır. liberalizmin ve komünizmin hak ve özgürlükler perspektifi, faşistlere göre gerekli pek çok kısıtlamayı dışarıda bırakır, milli menfaatlere zarar verici birey yahut grup temelli çatışmaları teşvik eder. bu sebeple faşistler çoğulcu parlamenter sisteme muhalefet ederler. ekonomik liberallerin disiplin altına alınmamış serbest rekabet vizyonu da (kapitalizmin kendisi değil) aynı sebeple zararlı görülür.
statükocu muhafazakarlığın neden karşısındadırlar öyleyse?
2.
ideoloji ve hedeflere bakalım, açığa kavuşacak:
--> faşistler yakın tarihin monarşist, vs. geleneklerine saplanıp kalmayan yeni bir otoriter milliyetçi devlet önerirler;
--> bu devletin nüfuzu ve tam denetimi altında tüm kesimlerin yapısında temsil edilebileceği, uyumlu bir milli ekonomik sistem arzularlar (genelde milli-sosyalist, milli-korporatist, milli-sendikalist gibi isimler verilir buna);
--> yeni devletin dış politikası yayılımcıdır; bu ihtirasın boyutu ülkeden ülkeye değişmekle beraber, tarihi olarak düşman görülen etnik grupları desteklediği düşünülen komşu ülkelerin likide/işgal edilmesi planlanır; [burdan akşam çıkarsak kahvaltıyı atina'da yaparız, amerika olmasa kuzey ırak bizim vs. d.n.]
--> faşistler yaratılacak yeni insanın eylemci ve ülkücü (idealist) doğasını önemserler; zira yeni dayanışma ve modernleşme kültürünün taşıyıcısı bu saf ırkın insanları olacaktır.
velhasıl, faşistler monarşist/gelenekçi/mütedeyyin seçkinlerin statükocu politikalarına muhalefet ederler, eskinin burjuva-anayasal siyasetini reddederler. bunu zaman zaman ırkın en "saf" (ve çoğu kez uydurma) tarihi köklerinden meşruiyet bularak da yapmışlardır: roma'yı sıkıştıran nordik-germen savaşçıları, şamanist türk boyları, akıncı macar kabileleri, paganik roma asilleri...
3.
örgütlenme ve eylem tarzı altında 6 unsur sayar payne:
--> toplantıların, simgelerin, politik koreografinin estetik yapısı; romantik ve mistik unsurlar;
--> siyasi ilişkilerin askerileştirilmesi üzerinden kitlesel seferberlik çabası; paramiliter örgütlenme;
--> fiziksel şiddet kullanımını, savaşmayı olumlama; şiddet kullanımının her türlü uç formunu sıradan bir siyaset yapma aracı haline getirme;
--> toplumun biyolojik tahayyülü ile ilişkili olarak siyasette maskülen ilkelere, erkek tahakkümüne sürekli vurgu; eşitlik, özgürlük, liberalizm, sosyalizm gibi fikirlerin "kadınsı" yahut "eşcinsel" olarak işaretlenmesi; [sparroy! d.n.]
--> eylem alanında gençliğin kutsanması; eskinin lanetlenmesi ve güçsüzlük ile ilişkili olarak yaşlılığın aşağılanması; [19 mayıs? d.n.]
--> yönetme ve emretmenin karizmatik, otoriter kişilerde toplanması. [öhö öhö höhöhöhöhöhöh d.n.]
...
sorunlu yanları bir kenara (1980 basımı bu analiz haliyle 1980-sonrası ırkçı/kültürel milliyetçi hareketler konusunda donanımsız mesela), payne'in bu çerçeve önerisini iktidar konumundan, başarısından, vs. bağımsız olarak irili ufaklı her tür faşist örgüte yönelik geliştirdiğini not edelim.
...
[*] (1980) fascism: comparison and definition, madison: university of wisconsin press. [faşizm: karşılaştırma ve tanım]
başka tanımlar da bekliyoruz...
ekşisözlük deyip geçmiceksin birader. bu babaerenler diye takip ettiğim bi adamın (sosyolog olmalı kendisi) 1980 de yazılmış bir makaleye yaptığı abstract. [d.n.] dalai'ın notu demek.
stanley payne'in* analizini izlersek, bir örgüte, lidere, rejime, vb. "faşist" kategorisini açıklayıcı bir şekilde yapıştırmak için 3 düzleme bakabiliriz: (1) olumsuzlamalar; (2) ideoloji ve hedefler; (3) örgütlenme ve eylem tarzı.
1.
faşistler 3 temel düşünsel düşmanı olumsuzlarlar: anti-liberaldirler, anti-komünisttirler, anti-muhafazakardırlar. ilk iki itirazları, toplumsal ilişkilerin gerilimli, çatışmalı halinin olağan kabul edilmesine karşıdır. liberalizmin ve komünizmin hak ve özgürlükler perspektifi, faşistlere göre gerekli pek çok kısıtlamayı dışarıda bırakır, milli menfaatlere zarar verici birey yahut grup temelli çatışmaları teşvik eder. bu sebeple faşistler çoğulcu parlamenter sisteme muhalefet ederler. ekonomik liberallerin disiplin altına alınmamış serbest rekabet vizyonu da (kapitalizmin kendisi değil) aynı sebeple zararlı görülür.
statükocu muhafazakarlığın neden karşısındadırlar öyleyse?
2.
ideoloji ve hedeflere bakalım, açığa kavuşacak:
--> faşistler yakın tarihin monarşist, vs. geleneklerine saplanıp kalmayan yeni bir otoriter milliyetçi devlet önerirler;
--> bu devletin nüfuzu ve tam denetimi altında tüm kesimlerin yapısında temsil edilebileceği, uyumlu bir milli ekonomik sistem arzularlar (genelde milli-sosyalist, milli-korporatist, milli-sendikalist gibi isimler verilir buna);
--> yeni devletin dış politikası yayılımcıdır; bu ihtirasın boyutu ülkeden ülkeye değişmekle beraber, tarihi olarak düşman görülen etnik grupları desteklediği düşünülen komşu ülkelerin likide/işgal edilmesi planlanır; [burdan akşam çıkarsak kahvaltıyı atina'da yaparız, amerika olmasa kuzey ırak bizim vs. d.n.]
--> faşistler yaratılacak yeni insanın eylemci ve ülkücü (idealist) doğasını önemserler; zira yeni dayanışma ve modernleşme kültürünün taşıyıcısı bu saf ırkın insanları olacaktır.
velhasıl, faşistler monarşist/gelenekçi/mütedeyyin seçkinlerin statükocu politikalarına muhalefet ederler, eskinin burjuva-anayasal siyasetini reddederler. bunu zaman zaman ırkın en "saf" (ve çoğu kez uydurma) tarihi köklerinden meşruiyet bularak da yapmışlardır: roma'yı sıkıştıran nordik-germen savaşçıları, şamanist türk boyları, akıncı macar kabileleri, paganik roma asilleri...
3.
örgütlenme ve eylem tarzı altında 6 unsur sayar payne:
--> toplantıların, simgelerin, politik koreografinin estetik yapısı; romantik ve mistik unsurlar;
--> siyasi ilişkilerin askerileştirilmesi üzerinden kitlesel seferberlik çabası; paramiliter örgütlenme;
--> fiziksel şiddet kullanımını, savaşmayı olumlama; şiddet kullanımının her türlü uç formunu sıradan bir siyaset yapma aracı haline getirme;
--> toplumun biyolojik tahayyülü ile ilişkili olarak siyasette maskülen ilkelere, erkek tahakkümüne sürekli vurgu; eşitlik, özgürlük, liberalizm, sosyalizm gibi fikirlerin "kadınsı" yahut "eşcinsel" olarak işaretlenmesi; [sparroy! d.n.]
--> eylem alanında gençliğin kutsanması; eskinin lanetlenmesi ve güçsüzlük ile ilişkili olarak yaşlılığın aşağılanması; [19 mayıs? d.n.]
--> yönetme ve emretmenin karizmatik, otoriter kişilerde toplanması. [öhö öhö höhöhöhöhöhöh d.n.]
...
sorunlu yanları bir kenara (1980 basımı bu analiz haliyle 1980-sonrası ırkçı/kültürel milliyetçi hareketler konusunda donanımsız mesela), payne'in bu çerçeve önerisini iktidar konumundan, başarısından, vs. bağımsız olarak irili ufaklı her tür faşist örgüte yönelik geliştirdiğini not edelim.
...
[*] (1980) fascism: comparison and definition, madison: university of wisconsin press. [faşizm: karşılaştırma ve tanım]
başka tanımlar da bekliyoruz...