%50-%50 olsa öpüp başımıza koyalım
Ama nesnel olasılıktan bahsetmiyorum çünkü dine nesnel açıdan yaklaşmıyorum. Bu öznel bir olasılık. Daha önce de söylediğim gibi potansiyel fayda arttıkça yeterli olasılık azalır. Yani bir seçeneği seçmek için kafi gelecek öznel olasılık azalır. Potansiyel fayda sonsuzsa, yeterli olasılık sıfıra yakındır. Bu durumda o seçeneği seçmek rasyonel olur. Bu seçeneğin ne hakkında olduğunun önemsiz olduğundan bahsetmiştim. İsterse parmak şıklatmak olsun. Evet, saçma fakat potansiyel faydası sonsuz olduğu için rasyoneldir.
--
Yargılar rasyonellik içerir. Yargılar, nesnel ve öznel olarak ikiye ayrılır. Dolayısıyla rasyonellik de nesnel ve öznel olarak ikiye ayrılır.
(A, B'dir. A, C'dir. B, C'dir.)
Nesnel rasyonelliğin ölçüsü deney ve gözlemdir. Öznel rasyonelliğin ölçüsü faydadır.
Bir dine inanıp inanmamak bir yargı içerdiğinden dolayı rasyonellik içerir. Ancak buradaki yargı, deney ve gözleme dayanmadığı için öznel yargıdır.
Dine inanmanın, inançsızlıktan daha fazla potansiyel faydası vardır. Öznel rasyonelliğin ölçüsü fayda olduğu için, dine inanmak, inançsızlığa göre rasyoneldir.
(Öznel rasyonelliğin bir de olasılık ölçüsü vardır ama onu şimdilik yok saydım. Öncelikle, öznel rasyonelliğin olduğu ve bunun ölçüsünün fayda olduğu konusunda bir uzlaşalım.)
(
Ha bir de, nesnel rasyonelliğin bir ölçüsü de biçimsel mantıktır ama konumuz dışında olduğu için belirtmedim.)
DÜZELTME:
Bu, nesnel olasılık olmadığı gibi öznel bir olasılık da değil. Dinin veya Tanrı'nın varlığının nesnel ve öznel olasılıkları belirsizdir. Nesnel olasılık deney ve gözleme dayandığı gibi öznel olasılık da kişinin deney ve gözlemlerine dayanır. Ancak dinin veya Tanrı'nın varlığı deney ve gözlemle sınanamayacağından dolayı öznel olasılıkla da belirlenemez.
Biçimsel mantıktan, yani mantıksal doğruluktan nesnel doğruluk çıkmaz tabii ki. Nesnel rasyonellikle kastettiğim şey bir önermenin biçimsel mantık açısından doğru olmasıdır. Bunu hiç yazmadım kabul edin zaten konumuz dışındaydı.